اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیکی((dbt گروهی (مبتنی بر آموزش مهارت ها) بر پرخاشگری نوجوانان

چکیده از شایع ترین مشکلات دوران کودکی و نوجوانی مساله خشم و خشونت است که از دلایل اصلی برای ارجاع به مشاوره و روان درمانی نیز می باشد. اگر چه تحقیقات بر نقش خانواده و سبک فرزندپروری در بروز مشکلات رفتاری دوران کودکی تأکید می کنند، اما برای مداخله در سنین نوجوانی به علت گرایش نوجوانان به همسالان و کسب استقلال شخصی، نقش مداخلات خانواده کمرنگ تر می شود. یکی از درمان های نسبتا جدید که در اختلالات و جمعیت های مختلف بالینی و غیر بالینی بخصوص در جمعیت نوجوان مورد تأیید قرار گرفته، رفتار درمانی دیالکتیکی می باشد. برهمین اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی رفتار درمانی دیالکتیک گروهی بر پرخاشگری نوجوانان اجرا گردید. روش: تعداد 24 نوجوان پرخاشگر با توجه به نمره حاصله از پرسشنامه پرخاشگری باس و پری که از بین مدارس شبانه روزی شهرستان رشتخوار انتخاب شده بودند شناسایی شد و پس از موافقت با شرکت در پژوهش، بصورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابزار این پژوهش، پرسشنامه پرخاشگری باس و پری، پرسشنامه 29 سوالی است که به سنجش ابعاد پرخاشگری می پردازد. معیار ورود به پژوهش، نمره یک انحراف استاندارد بالای میانگین و موافقت برای شرکت در چلسات گروهی بود. روش درمانی پژوهش شامل هشت جلسه درمانی بر اساس دستورالعمل اجرایی میلر و همکاران بود. از پرسشنامه های هشیاری فراگیر، بد تنظیمی هیجانی و تحمل پریشانی نیز برای ارزیابی مولفه های رفتار درمانی دیالکتیک استفاده شد. یافته ها: با توجه به یافته های پژوهش(بر اساس آزمون اثر پیلایی در سطح معنی داری05/0)، رفتار درمانی دیالکتیک باعث کاهش پرخاشگری نوجوانان گردید، اما علی رغم کاهش در کلیه ابعاد پرخاشگری، این کاهش فقط در بعد خشم معنی دار بود. همچنین رفتار درمانی دیالکتیک موجب بهبود هر سه مولفه ی تنظیمی هیجانی، تحمل پریشانی و هشیاری فراگیر نوجوانان گردید و میانگین این سه مولفه در پس آزمون بر اساس آزمون لامبدای ویلکز در سطح 05/0معنی دار بود، اما بر اساس آزمون های اثرات بین آزمودنی های مانکووا (mancova) فقط مولفه ی تنظیم هیجانی از نظر آماری معنی دار شد.. نتیجه گیری: رفتار درمانی دیالکتیک گروهی باعث بهبودی پرخاشگری، دشواری های تنظیم هیجانی، تحمل پریشانی و هشیاری فراگیر نوجوانان پرخاشگر می شود. با این وجود، رفتار درمانی دیالکتیک گروهی طی یک دوره درمانی 8 جلسه ای برای کاهش ابعاد رفتاری و شناختی پرخاشگری نوجوانان کافی نیست.